Życie na emigracji w Wielkiej Brytanii niesie ze sobą wiele wyzwań, w tym konieczność zrozumienia lokalnego systemu prawnego. Dla tysięcy Polaków pracujących w UK, znajomość różnic między roszczeniami z tytułu wypadków w pracy a wypadkami w miejscach publicznych może okazać się kluczowa w sytuacji, gdy dojdzie do nieprzewidzianego zdarzenia. Choć brytyjski system odszkodowań może wydawać się skomplikowany, jego zrozumienie pozwoli skutecznie dochodzić swoich praw niezależnie od tego, czy do wypadku doszło podczas wykonywania obowiązków służbowych, czy w przestrzeni publicznej.
Według najnowszych danych Health and Safety Executive (HSE) opublikowanych w listopadzie 2024 roku, w Wielkiej Brytanii odnotowano 604 000 pracowników, którzy doznali obrażeń w wypadkach przy pracy w okresie 2023/24. Dodatkowo, około 1,7 miliona pracowników cierpiało z powodu chorób związanych z pracą. Szacuje się, że 33,7 milionów dni roboczych zostało straconych w 2023/24 z powodu samo zgłoszonych chorób lub urazów związanych z pracą.
Jeśli chodzi o wypadki w miejscach publicznych, dokładne statystyki są trudniejsze do uzyskania ze względu na rozproszenie źródeł danych. Szacuje się jednak, że każdego roku setki tysięcy osób w UK doznaje obrażeń w wyniku poślizgnięć, potknięć i upadków w przestrzeni publicznej. Połowa wszystkich roszczeń o odszkodowanie za obrażenia ciała w Wielkiej Brytanii dotyczy wypadków drogowych, ale znaczącą część stanowią także incydenty w sklepach, na chodnikach i w innych miejscach publicznych.
Czy wiesz, że…
Całkowite koszty wypadków przy pracy i chorób zawodowych w Wielkiej Brytanii w 2022/23 wyniosły 21,6 miliarda funtów? Co więcej, około 67% tych kosztów (14,5 miliarda funtów) związanych było z chorobami zawodowymi, podczas gdy wypadki stanowiły 33% kosztów (7,1 miliarda funtów). Większość kosztów ponoszą sami poszkodowani pracownicy, co podkreśla znaczenie skutecznego dochodzenia odszkodowań.
Podstawowe różnice w brytyjskim systemie prawnym
W brytyjskim systemie prawnym wypadek przy pracy (workplace injury) definiowany jest jako zdarzenie, które nastąpiło podczas wykonywania obowiązków służbowych lub w związku z nimi. Kluczowe jest to, że pracodawca ma ustawowy obowiązek zapewnienia bezpiecznego środowiska pracy zgodnie z Health and Safety at Work Act 1974. Obowiązki pracodawcy obejmują utrzymanie bezpiecznego sprzętu, przeprowadzanie ocen ryzyka, zapewnienie odpowiedniego szkolenia oraz właściwy nadzór nad pracownikami.
Z kolei wypadek w miejscu publicznym (public liability incident) to zdarzenie, które ma miejsce poza środowiskiem pracy – na ulicy, w sklepie, restauracji, centrum handlowym czy innej przestrzeni ogólnodostępnej. W tym przypadku odpowiedzialność spoczywa na właścicielu lub zarządcy danego miejsca zgodnie z Occupiers’ Liability Act 1957, który nakłada obowiązek zapewnienia, że odwiedzający będą w miarę bezpieczni podczas przebywania na terenie obiektu.
Fundamentalna różnica między tymi dwoma rodzajami roszczeń dotyczy źródła wypłaty odszkodowania. Jeśli chodzi o przypadki wypadków przy pracy, każdy pracodawca w UK jest prawnie zobowiązany do posiadania ubezpieczenia Employer’s Liability Insurance. To ubezpieczenie pokrywa koszty odszkodowań dla pracowników, którzy doznali obrażeń podczas wykonywania obowiązków służbowych.
Natomiast w przypadku wypadków w miejscach publicznych, roszczenia są kierowane przeciwko polisie Public Liability Insurance posiadanej przez właściciela lub zarządcę danego miejsca. Właściciele sklepów, zarządcy dróg, administratorzy budynków publicznych – wszyscy oni zazwyczaj posiadają ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, które pokrywa koszty odszkodowań w przypadku wypadków na ich terenie. To oznacza, że poszkodowany musi najpierw ustalić, kto jest odpowiedzialny za dane miejsce, co czasem może być wyzwaniem.
Procedury i dowodzenie odpowiedzialności
Różnice widoczne są już na etapie zgłaszania zdarzenia. W przypadku wypadku przy pracy w UK obowiązują ściśle określone procedury zgodne z RIDDOR (Reporting of Injuries, Diseases and Dangerous Occurrences Regulations). Pracodawca ma obowiązek zgłosić poważne wypadki do HSE, zabezpieczyć miejsce wypadku oraz sporządzić dokumentację w księdze wypadków. Pracownik powinien niezwłocznie poinformować przełożonego o zdarzeniu, a cały proces jest zazwyczaj dobrze ustrukturyzowany.
W przypadku wypadku w miejscu publicznym procedura jest mniej sformalizowana i wymaga większej inicjatywy ze strony poszkodowanego. Konieczne jest zebranie dowodów – zrobienie zdjęć miejsca wypadku, zebranie danych świadków, zgłoszenie zdarzenia zarządcy obiektu oraz, w poważniejszych przypadkach, wezwanie służb medycznych. Niepodważalnym świadkiem są ratownicy pogotowia, którzy przyjeżdżają na miejsce zdarzenia.
Kluczowa różnica dotyczy także dowodzenia odpowiedzialności. W przypadku wypadków przy pracy, system opiera się na zasadzie strict liability – pracodawca ponosi odpowiedzialność za zapewnienie bezpiecznego środowiska pracy. Jeśli pracownik dozna obrażeń podczas wykonywania obowiązków służbowych, pracodawca musi udowodnić, że podjął wszystkie rozsądne kroki, aby zapobiec wypadkowi. To przeniesienie ciężaru dowodu na pracodawcę znacznie ułatwia pracownikom dochodzenie roszczeń.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku wypadków w miejscach publicznych. W tym przypadku poszkodowany musi wykazać, że właściciel lub zarządca miejsca nie dopełnił swojego prawnego obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa (duty of care). Niezależnie od charakteru Twojej sytuacji, jesteśmy pewni, że możemy Ci pomóc. Od roszczeń z tytułu wypadków na chodnikach po roszczenia związane z poślizgnięciami, potknięciami lub upadkami w centrach handlowych – dokładnie wiemy, jak udowodnić naruszenie obowiązku odpowiedniej dbałości – zapewniają eksperci z Optimal Solicitors.
Zakres odszkodowań i terminy dochodzenia roszczeń
W przypadku wypadku przy pracy, odszkodowanie obejmuje zarówno general damages (za ból i cierpienie) jak i special damages (za konkretne straty finansowe). Nie ma średniej kwoty odszkodowania za wypadek w pracy. Dzieje się tak, ponieważ każdy uraz jest inny i będzie miał unikalny wpływ na daną osobę. Kwota odszkodowania jest ustalana indywidualnie i zależy przede wszystkim od tego, jak poważne były odniesione obrażenia, jaki wpływ miały na życie poszkodowanego oraz jakie straty finansowe spowodowały.
W przypadku wypadków w miejscach publicznych, zakres potencjalnego odszkodowania może być szerszy. Od adaptacji domu po koszty podróży – dopilnujemy, aby to osoby odpowiedzialne pokryły rachunek – podkreślają specjaliści z Optimal Solicitors. Poszkodowany może domagać się nie tylko zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji, ale także odszkodowania za utracone zarobki, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, a w przypadku trwałego uszczerbku – renty.
W obu przypadkach obowiązuje zasadniczo ten sam termin przedawnienia – 3 lata od daty wypadku lub od momentu, gdy poszkodowany dowiedział się o szkodzie. Jednak istnieją wyjątki od tej reguły. W przypadku osób niepełnoletnich, termin 3 lat zaczyna biec dopiero po osiągnięciu 18. roku życia. Dla osób nieposiadających zdolności do czynności prawnych ze względu na stan psychiczny, termin przedawnienia jest zawieszony do czasu odzyskania tej zdolności.
Warto zauważyć, że choć formalny termin jest taki sam, w praktyce roszczenia z tytułu wypadków przy pracy często są rozpatrywane szybciej ze względu na bardziej ustrukturyzowany proces i jasne procedury ubezpieczeniowe.
W przypadku wypadków przy pracy, odszkodowanie może zostać zmniejszone lub odmówione, jeśli pracownik był pod wpływem alkoholu lub narkotyków, celowo naruszył przepisy BHP, lub jego zachowanie było jedyną przyczyną wypadku. System contributory negligence pozwala na proporcjonalne zmniejszenie odszkodowania w zależności od stopnia zawinienia pracownika.
W przypadku wypadków w miejscach publicznych, przyczynienie się poszkodowanego również może wpłynąć na wysokość odszkodowania. Na przykład, jeśli ktoś poślizgnie się w klubie nocnym będąc pod wpływem alkoholu, ale przyczyną wypadku było zaniedbanie ze strony właściciela lokalu, poszkodowany może zostać uznany za odpowiedzialnego w 25% i otrzymać 75% pełnego odszkodowania.
Praktyczne aspekty i system No Win No Fee
Dochodzenie roszczeń z tytułu wypadku przy pracy w UK jest zazwyczaj bardziej przewidywalne. Pracodawca ma obowiązek współpracować przy sporządzaniu dokumentacji, a ubezpieczyciel pracodawcy jest łatwy do zidentyfikowania. Wielu pracodawców współpracuje także ze związkami zawodowymi, które mogą zapewnić dodatkowe wsparcie prawne.
W przypadku wypadków w miejscach publicznych, proces może być bardziej skomplikowany. Naszym zdaniem niezbędna jest w takich przypadkach profesjonalna pomoc prawna, ponieważ towarzystwa ubezpieczeniowe robią wszystko, aby nie wypłacić należnego odszkodowania – ostrzegają prawnicy. Poszkodowany musi samodzielnie zebrać dowody, zidentyfikować odpowiedzialną stronę i często zmierzyć się z próbami ubezpieczyciela kwestionującego odpowiedzialność lub wysokość roszczeń.
Zarówno w przypadku wypadków przy pracy, jak i w miejscach publicznych, większość kancelarii prawnych w UK oferuje usługi na zasadzie No Win No Fee (Conditional Fee Agreement). System ten oznacza, że klient nie ponosi kosztów prawnych, jeśli sprawa nie zakończy się sukcesem. W przypadku wygranej, kancelaria pobiera uzgodniony procent od przyznanego odszkodowania, który jest regulowany prawnie i zazwyczaj nie przekracza 25% kwoty odszkodowania.
W obu typach roszczeń kluczową rolę odgrywają wyspecjalizowane kancelarie prawne. Optimal Solicitors, będąca jedną z wiodących firm zajmujących się odszkodowaniami dla Polaków w UK, oferuje kompleksowe wsparcie w obu typach spraw. Porozmawiaj z naszymi specjalistami od roszczeń z tytułu szkód publicznych. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w dochodzeniu roszczeń z tytułu wypadków w miejscach publicznych możesz liczyć na prawdziwych profesjonalistów, którzy zapewnią Ci kompleksowe wsparcie w Twojej sprawie.
Choć zarówno wypadki przy pracy, jak i wypadki w miejscach publicznych mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i finansowych, brytyjski system prawny oferuje różne ścieżki dochodzenia odszkodowań w każdym z tych przypadków. Roszczenia związane z wypadkami przy pracy podlegają bardziej sformalizowanemu systemowi, który charakteryzuje się przejrzystymi procedurami oraz obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności pracodawcy. Z kolei roszczenia z tytułu wypadków w miejscach publicznych wymagają większego zaangażowania poszkodowanego w proces dowodowy, ale mogą prowadzić do uzyskania szerszego zakresu odszkodowań.
Niezależnie od rodzaju wypadku, kluczowe jest szybkie działanie, dokładna dokumentacja zdarzenia oraz skorzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej. Dla Polaków mieszkających w UK, znajomość tych różnic może okazać się nieoceniona w sytuacji, gdy będą musieli dochodzić swoich praw. Pamiętajmy, że brytyjski system prawny, choć może wydawać się skomplikowany, oferuje solidną ochronę zarówno pracownikom, jak i osobom poszkodowanym w przestrzeni publicznej.
Źródła: