W naszym poprzednim artykule omawialiśmy szczegółowo kwestię odszkodowań za złamane żebra, które należą do jednych z najbardziej bolesnych urazów klatki piersiowej. Dziś przyjrzymy się bliżej innej powszechnej kontuzji – złamaniu obojczyka, które może być równie uciążliwe i znacząco wpłynąć na codzienne funkcjonowanie poszkodowanego. Jeśli doznałeś złamania obojczyka w wyniku wypadku, który nie był Twoją winą, masz prawo ubiegać się o odszkodowanie w Wielkiej Brytanii.

Złamania obojczyka należą do najczęstszych urazów kostnych, stanowiąc znaczący problem zdrowotny w brytyjskim systemie opieki medycznej. Dane medyczne pokazują, że tego typu urazy dotyczą 2-5% dorosłych ze wszystkimi rodzajami złamań, natomiast wśród dzieci odsetek ten wzrasta do 10-15%. Co więcej, reprezentują one 44-66% wszystkich złamań w obrębie barku, co czyni je najczęstszym złamaniem w tej okolicy ciała.

Dane epidemiologiczne wskazują na wyraźny rozkład bimodalny występowania złamań obojczyka, z dwoma szczytami zachorowalności. Pierwszy szczyt dotyczy mężczyzn poniżej 25 roku życia, gdzie urazy są najczęściej związane z aktywnością sportową. Drugi szczyt występuje u pacjentów powyżej 55 roku życia, gdzie główną przyczyną są upadki. Około dwie trzecie wszystkich złamań obojczyka występuje u mężczyzn, co wskazuje na wyraźną przewagę płci męskiej w tej kategorii urazów.

Zgodnie z ogólnymi danymi dotyczącymi wszystkich złamań w Anglii, roczna częstość występowania złamań wynosi 3,6 na 100 osób. Chociaż nie ma dokładnych danych specyficznych tylko dla złamań obojczyka na poziomie krajowym, szacuje się, że rocznie w Wielkiej Brytanii dochodzi do tysięcy tego typu urazów wymagających leczenia szpitalnego.

Anatomia i mechanizm urazu obojczyka

Obojczyk, znany również jako kość kluczowa (clavicle), jest jedynym kostnym połączeniem między kończynią górną a tułowiem. To delikatna, wydłużona kość o kształcie litery “S”, która łączy mostek z łopatką. Jej powierzchowne położenie tuż pod skórą sprawia, że jest szczególnie podatna na urazy.

Najczęstszą przyczyną złamania obojczyka jest upadek na bark lub wyprostowaną rękę, gdy siła uderzenia przenosi się przez ramię do obojczyka. Według NHS, złamania obojczyka mogą również wystąpić w wyniku bezpośredniego uderzenia w okolicę barku, co często ma miejsce podczas uprawiania sportów kontaktowych takich jak rugby, piłka nożna czy hokej.

W kontekście sportowym, złamania obojczyka stanowią aż 10% wszystkich urazów związanych ze sportem i charakteryzują się trzecim najdłuższym czasem powrotu do aktywności sportowej. Co niepokojące, aż 20% sportowców z tego typu urazami nie wraca już do uprawiania sportu na poprzednim poziomie.

Czy wiesz, że…

Złamania obojczyka są najczęstszym złamaniem wieku dziecięcego? NHS podaje, że dzieci często regenerują się szybciej niż dorośli – zazwyczaj w ciągu 3-4 tygodni, podczas gdy u dorosłych proces gojenia trwa 6-8 tygodni. Co ciekawe, w trakcie gojenia często powstaje widoczny guz kostny w miejscu złamania, który jest całkowicie normalny i stanowi część procesu regeneracji. U młodszych dzieci może on całkowicie zniknąć w ciągu roku, ale u osób powyżej 10 roku życia niewielki guz może pozostać na stałe.

Klasyfikacja złamań i ich wpływ na odszkodowanie

Złamania obojczyka są klasyfikowane według lokalizacji na trzy główne typy. Złamania środkowej trzeciej części obojczyka są najczęstsze i stanowią 69% wszystkich przypadków. Złamania dystalnej (bocznej) części obojczyka występują w 28% przypadków, natomiast złamania proksymalnej (przyśrodkowej) części są najrzadsze, stanowiąc zaledwie 3% wszystkich złamań obojczyka.

Ta klasyfikacja ma istotne znaczenie dla procesu leczenia i potencjalnej wysokości odszkodowania. Złamania przemieszczone, gdzie fragmenty kostne znacząco przesunęły się względem siebie, często wymagają leczenia operacyjnego i wiążą się z dłuższym czasem rekonwalescencji. Z kolei złamania wieloodłamowe, gdzie kość pęka w kilku miejscach, są uznawane za poważniejsze i mogą skutkować wyższym odszkodowaniem.

NHS wskazuje, że większość złamań obojczyka może być leczona zachowawczo przy użyciu temblaka przez 2-3 tygodnie, po czym następuje okres rehabilitacji. Jednak w przypadku znacznego przemieszczenia odłamów kostnych może być konieczna operacja z wykorzystaniem płytek i śrub do stabilizacji złamania.

Odszkodowania za złamania obojczyka w Wielkiej Brytanii podlegają tym samym regulacjom prawnym co inne urazy osobiste. Wspominaliśmy już przy okazji artykułu o złamanych żebrach, że od kwietnia 2024 roku obowiązuje siedemnasta edycja Judicial College Guidelines (JCG), która podniosła średnie stawki odszkodowań o 22%.

Według informacji branżowych, ta znacząca podwyżka jest odpowiedzią na wysoką inflację i kryzys kosztów życia. Marsh UK podaje, że poprzednia edycja JCG z 2022 roku zawierała wzrost jedynie o 6.56%, co pokazuje skalę obecnych zmian w systemie odszkodowań.

Proces dochodzenia odszkodowania za złamany obojczyk

Aby skutecznie ubiegać się o odszkodowanie za złamany obojczyk, należy wykazać, że uraz powstał w wyniku zaniedbania ze strony innej osoby lub organizacji. W Wielkiej Brytanii obowiązuje standardowy termin przedawnienia wynoszący 3 lata od daty wypadku. Dla osób poniżej 18 roku życia zasady są bardziej elastyczne – rodzic lub opiekun może złożyć roszczenie w imieniu dziecka w dowolnym momencie przed osiągnięciem przez nie pełnoletności.

Kluczowym elementem procesu jest zgromadzenie odpowiednich dowodów. NHS zaleca zachowanie całej dokumentacji medycznej, w tym wyników prześwietleń rentgenowskich potwierdzających złamanie. Ważne są również zdjęcia widocznych objawów, takich jak deformacja w okolicy barku, obrzęk czy siniaki.

W przypadku gdy obojczyk jest złamany  w wyniku wypadku w miejscu pracy, pracodawcy mają obowiązek zgłoszenia go jak również innych poważnych urazów do Health and Safety Executive zgodnie z przepisami RIDDOR (Reporting of Injuries, Diseases and Dangerous Occurrences Regulations). To zgłoszenie może stanowić istotny dowód w procesie odszkodowawczym. Dokumentacja medyczna odgrywa kluczową rolę w ustalaniu wysokości odszkodowania. Według wytycznych NHS, diagnoza złamania obojczyka opiera się na badaniu fizykalnym i prześwietleniu rentgenowskim. Te dokumenty są niezbędne do udowodnienia faktu urazu i jego powagi.

Johns Hopkins Medicine podkreśla, że podczas pierwszej wizyty lekarskiej wykonywane są zdjęcia rentgenowskie w celu określenia dokładnej lokalizacji złamania, liczby odłamów oraz stopnia ich przemieszczenia. Ta szczegółowa dokumentacja jest później wykorzystywana przez ekspertów medycznych przy wycenie roszczenia. Ważne jest również dokumentowanie procesu leczenia i rehabilitacji. NHS Inform wskazuje, że typowy czas gojenia wynosi 6-12 tygodni, ale dyskomfort może utrzymywać się znacznie dłużej. Obszar złamania często pozostaje wrażliwy przez kilka miesięcy, co powinno być odnotowane w dokumentacji medycznej.

Czy wiesz, że…

Niektóre czynniki mogą znacząco wpłynąć na proces gojenia złamanego obojczyka? NHS Scotland podkreśla, że palenie tytoniu negatywnie wpływa na wszystkie tkanki i spowalnia czas gojenia złamań. U niektórych osób może nawet całkowicie zatrzymać proces regeneracji kości. Również niektóre schorzenia, takie jak cukrzyca, mogą spowolnić proces gojenia. Dlatego tak ważne jest poinformowanie lekarza o wszystkich swoich schorzeniach i nałogach, co może mieć również wpływ na wysokość przyznanego odszkodowania.

Powikłania i ich wpływ na odszkodowanie

Chociaż większość złamań obojczyka goi się bez komplikacji, Cleveland Clinic wymienia kilka potencjalnych powikłań, które mogą wystąpić i znacząco wpłynąć na wysokość odszkodowania. Należą do nich uporczywy ból kostny spowodowany nieprawidłowym zrostem, deformacja kości widoczna jako nienaturalne uwypuklenie, powstanie blizn kostnych w miejscu złamania oraz sztywność barku spowodowana niedostateczną rehabilitacją.

W rzadkich przypadkach może dojść do uszkodzenia chrząstki stawowej, co prowadzi do przewlekłego bólu stawowego. Te powikłania są szczególnie istotne przy wycenie roszczenia, ponieważ mogą oznaczać długotrwałe lub trwałe następstwa urazu.

NHS zwraca również uwagę na zwiększone ryzyko rozwoju infekcji klatki piersiowej podczas rekonwalescencji, szczególnie u osób starszych. Jest to spowodowane ograniczoną mobilnością i płytkim oddychaniem z powodu bólu, co może prowadzić do zalegania wydzieliny w płucach.

Cenniki odszkodowań – realność czy fikcja?

Podobnie jak w przypadku innych urazów osobistych, nie istnieje sztywny “cennik” odszkodowań za złamany obojczyk. Judicial College Guidelines dostarcza jedynie orientacyjnych przedziałów kwotowych, które służą jako punkt wyjścia dla negocjacji i decyzji sądowych.

Gallagher UK przypomina, że wytyczne JCG nie są wiążące dla sądów i stanowią jedynie punkt odniesienia. Każda sprawa jest oceniana indywidualnie, z uwzględnieniem szczególnych okoliczności urazu, jego wpływu na życie poszkodowanego oraz poniesionych strat finansowych.

Poleganie wyłącznie na “cennikach” może prowadzić do niedoszacowania wartości roszczenia. Marsh UK zwraca uwagę, że oprócz odszkodowania za ból i cierpienie (general damages), istotną część całkowitego odszkodowania mogą stanowić odszkodowania specjalne (special damages) obejmujące utracone zarobki, koszty leczenia prywatnego, rehabilitacji oraz adaptacji miejsca zamieszkania do potrzeb osoby z ograniczoną sprawnością.

Orientacyjne kwoty odszkodowań

Choć każda sprawa jest oceniana indywidualnie, można wskazać pewne orientacyjne przedziały kwotowe dla różnych rodzajów złamań obojczyka:

Proste złamanie bez powikłań: Złamanie, które goi się prawidłowo bez długotrwałych następstw, z pełnym powrotem do zdrowia w ciągu 6-8 tygodni, może skutkować odszkodowaniem w przedziale od kilku do kilkunastu tysięcy funtów. Po uwzględnieniu 22% wzrostu z 2024 roku, dolna granica może wynosić około £3,000-£4,000.

Złamanie z przemieszczeniem: Złamania wymagające dłuższego leczenia, z widoczną deformacją i przedłużonym okresem rekonwalescencji, mogą być wyceniane znacznie wyżej. Orientacyjne kwoty mogą sięgać £10,000-£18,000, szczególnie gdy występuje trwały dyskomfort lub ograniczenie funkcji.

Złamanie z powikłaniami: Najpoważniejsze przypadki, gdzie dochodzi do nieprawidłowego zrostu, konieczności operacji lub trwałego ograniczenia sprawności ramienia, mogą skutkować odszkodowaniami przekraczającymi £20,000. W skrajnych przypadkach, gdzie uraz znacząco wpływa na zdolność do pracy, kwoty mogą być jeszcze wyższe.

Warto podkreślić, że są to jedynie szacunkowe przedziały, a rzeczywiste odszkodowanie zależy od wielu czynników, w tym wieku poszkodowanego, rodzaju wykonywanej pracy, wpływu na codzienne życie oraz poniesionych strat finansowych.

Aspekty zawodowe i wpływ na karierę

Złamanie obojczyka może mieć szczególnie poważne konsekwencje dla osób wykonujących prace fizyczne lub sportowców zawodowych. NHS Inform wskazuje, że powrót do pracy zależy od rodzaju wykonywanej pracy i polityki pracodawcy. Osoby wykonujące prace biurowe mogą wrócić do obowiązków stosunkowo szybko, podczas gdy pracownicy fizyczni mogą potrzebować znacznie dłuższego okresu rekonwalescencji.

Dla sportowców zawodowych sytuacja jest jeszcze bardziej skomplikowana. Statystyki pokazują, że złamania obojczyka mają trzeci najdłuższy czas powrotu do sportu spośród wszystkich urazów sportowych, a 20% sportowców nie wraca już do uprawiania sportu na poprzednim poziomie. Te długoterminowe konsekwencje zawodowe powinny być uwzględnione przy wycenie roszczenia odszkodowawczego.